سلامت روان

پس از چندین دهه، نظریه‌های مطرح‌شده درباره قدرت حماقت همچنان به طرز شگفت‌انگیزی معتبر هستند. در این بخش، به بررسی ابعادی از این پدیده، تأثیرات فاجعه‌بار آن بر جامعه و نقش آن در تصمیم‌گیری‌های حیاتی می‌پردازیم. آیا می‌توان از این نیروی مخرب پیشگیری کرد؟

ما معمولاً اشتباهات بزرگ را به بدخواهی، خودبزرگ‌بینی یا شرارت نسبت می‌دهیم، اما واقعیت تلخ این است که نیروی اصلی پشت بسیاری از فجایع تاریخی و تصمیمات فاجعه‌بار، چیزی ساده‌تر اما خطرناک‌تر است: قدرت حماقت.

انسان‌ها وقتی با قطعیت کامل به باورها، تصمیمات و پیش‌فرض‌های خودشان چنگ می‌زنند، به دام حماقت می‌افتند. حماقت بشر بی‌مرز و انتهاست، و همین باعث می‌شود بحث درباره‌اش هم نتواند محدود به چند جمله کوتاه باشد. اما چرا باید به چنین موضوعی فکر کنیم؟

حماقت انسانی یکی از موضوعات جذاب و چالش‌برانگیز در علوم انسانی و فلسفه است. رابرت گرین، نویسنده برجسته کتاب‌های مربوط به قدرت و استراتژی، در گفت‌وگویی جذاب به این موضوع پرداخته است. او توضیح می‌دهد که چه چیزی باعث می‌شود انسان‌ها گاهی تصمیمات احمقانه بگیرند و چگونه این تصمیمات می‌توانند پیامدهای خطرناکی داشته باشند.

آیا اراده آزاد وجود دارد؟ برخی از عصب‌شناسان معتقدند که انسان فاقد اراده آزاد است. اما دنیل دنت، فیلسوف و دانشمند علوم شناختی با این اظهارنظر عصب‌شناسان مخالفت می‌کند. دنت در این ویدئو استدلالش را با ارائه یک آزمایش فکری طرح می‌کند که در آن یک «جراح مغزواعصاب بدخواه» به بیمارش که مبتلا به اختلال وسواس فکری است، دروغ می‌گوید. استدلال اصلی دنت این است که وقتی به مردم می‌گوییم اراده آزاد توهم است، آن‌ها کمتر نگران پیامدهای منفی اعمال خود می‌شوند.

در این ویدئو، دکتر گابور مته، پزشک و نویسنده برجسته کانادایی-مجارستانی توضیح می‌دهد که چرا ۸۰ درصد بیماری‌هایی خودایمنی بیشتر زنان را دچار می‌کند. از نظر او متغیرهای پنهان اجتماعی، فرهنگی و دلایل بیولوژیکی به این مسئله تکان‌دهنده کمک کرده‌اند.